Zaustavimo seču šume u Nacionalnom parku Fruška gora

Ministarstvo zaštite životne sredine, Beograd
Pokrajinski zavod za zaštitu prirode, Novi Sad

Na osnovu člana 56. i člana 74. Ustava Republike Srbije, dole potpisani građani podnosimo

                                                PETICIJU PODRŠKE
INICIJATIVI ZA HITNO ZAUSTAVLjANjE KOMERCIJALNE EKSPLOATACIJE ŠUMA
I UVOĐENJE MORATORIJUMA NA SEČU ŠUMA FRUŠKE GORE U TRAJANJU OD 20 GODINA
                        „ŠUME ŠUME - SAČUVAJMO ŠUME FRUŠKE GORE!”

Naša Fruška gora je kao ostrvska šumovita planina nastala pre više stotina miliona godina. Opstala je do danas u svom bogatstvu mešovitih šuma, bogatog biodiverziteta, ekosistema i predeonoj lepoti. Najstariji je nacionalni park Srbije, a osnovna, zakonom definisana delatnost JP ”Nacionalni park Fruška gora” koje upravlja njime je, zaštita prirodnih vrednosti – botaničkih i zooloških vrsta!
Poslednjih desetak godina pred našim očima se odvija dramatično ubrzana komercijalna eksploatacija, koja za cilj ima pre svega pretvaranje šuma u drvnu masu za prodaju, što legalno, što nelegalno. Legalni sistem upravljanja po šumarsko-komercijalnom modelu doprinosi njenom legalnom uništavanju i trajnoj degradaciji šumskog potencijala. Drvno-prerađivački interes je postao prioritetan i dominantan, a kreatori i verifikatori godišnjih planova seča su se potpuno stavili u funkciju tih interesa, zanemarujući činjenicu da su šume Fruške gore, šume zaštićenog područje prirode, a ne privredne šume.
Vojvodina ima samo 6,5% šuma i to zajedno sa Fruškom gorom (Srbija 28%, Evropa oko 40%), a zacrtana pokrajinska strategija o povećanju pošumljenosti na 14% već godinama unazad se ne sprovodi, pa samim tim enormne planske seče koje uništavaju šumski potencijal i trajno degradiraju šume Fruške gore, problem čine još većim i situaciju još dramatičnijom.

OVOM PETICIJOM MI POTPISANI GRAĐANI TRAŽIMO:

• Hitno zaustavljanje enormne planske seče šuma, kako onih u državnom tako i onih u privatnom vlasništvu, tj. vlasništvu SPC-Eparhije Sremske, odnosno na celoj teritoriji Nacionalnog parka Fruška gora. Enormnim planskim sečama Fruška gora ostaje bez svojih šuma hrasta, bukve, lipe i ostalih šumskih sastojina.
• Da Vlada Republike Srbije donese Odluku o zabrani seče šuma u JP “Nacionalni park Fruška gora” na minimalni period od 20 godina, kako bi tokom moratorijuma šume mogle biti oporavljene, sačuvane i obnovljene kontinuiranim, stručnim pošumljavanjem i negom.
• Zamenu neadekvatnog modela upravljanja. U JP “Nacionalni park Fruška gora” u praksi imamo model upravljanja koji je dominantno šumarsko-komercijalni, pa su samim tim prirodna dobra, a pre svega šume, resurs koji je isključivo u funkciji ostvarivanja prihoda i samofinansiranja javnog preduzeća sa svojih 135 zaposlenih.
• Uvođenje zaštitarskog modela upravljanja, jer je to ključni uslov opstanka Nacionalnog parka Fruška Gora sa svojim ekosistemima i biodiverzitetom, i jer su šume najjači i najefikasniji borac protiv negativnih klimatskih promena i emisije štetnih gasova. Na to nas obavezuju i Ekološko poglavlje 27, sve one konvencije iz oblasti zaštite prirode, biodiverziteta, staništa, Pariski klimatski sporazumi i svi drugi međunarodni akti iz ekološke oblasti koje je Srbija ratifikovala proteklih godina.
• Da se zaustavi i sankcioniše višegodišnji nesavestan rad upravljača, koji je dokazan sa desetak inspekcijskih prijava podnetih tokom 2019. godine. One su na kraju rezultirale sa nekoliko prekršajnih prijava i jednom prijavom za privredni prestup protiv pravnog lica JP ”Nacionalni park Fruška gora” i fizičkih lica, odnosno zaposlenih. Ovim prijavama je dokazano da upravljač krši Zakon o zaštiti prirode, Zakon o šumama, Zakon o nacionalnim parkovima i Pravilnik o šumskom redu. Da je nesavestan rad upravljača godinama unazad takođe izuzetno doprineo uništavanju šuma i trajnoj degradaciji šumskog potencijala Fruške gore, svedoče nebrojene ogoljene i zaparložene padine Fruške gore. Na njima su rađene tzv. seče prirodne obnove šume, odnosno oplodne seče, ali mi danas umesto podmlađene šume, na njima imamo isključivo šikare i zaparložene površine sa invazivnim rastinjem.
• Da Ministarstvo zaštite životne sredine predloži i pokrene procedure izmene Zakona o nacionalnim parkovima, kako bi “Nacionalni park Fruška gora” dobio zaista tretman zaštićenog područja prirode, odnosno javnog dobra koje služi  potrebama građana Vojvodine, a te potrebe su očuvana životna sredina u ekološko-sociološkom smislu. Izmenama bi trebalo da se: a) poveća površina zone zaštite 1. stepena sa trenutnih 3% na 20%; b) zabrani komercijalna seča šume i u državnim, i u šumama koje su u vlasništvu SPC-Eparhije Sremske; c) ograniči seča šume samo na seče održavanja postojećih šuma i šumskih staza; d) zabrani dalja izgradnja tvrdih šumskih puteva.
• Da Vlada Republike Srbije donese Odluku o većem budžetskom finansiranju racionalno dimenzionisanog javnog preduzeća.
• Da Vlada Republike Srbije donese Odluku da se postavi stručni menadžment koji će moći da sprovodi sve prethodne odluke, koji će biti stručan da upravlja zaštitarski tj. po modelu očuvanja prirode i klimatski pametnog šumarstva, i da obezbedi nove izvore finansiranja preko projektnog planiranja i finansiranja i donacija iz raznih domaćih i međunarodnih fondova.

Očuvanje postojećih šuma Fruške gore je uslov svih uslova borbe nas građana za zdravu životnu sredinu. Sva prava na to imamo, jer Fruška gora je javno dobro sa statusom zaštićenog područja prirode, fabrika kiseonika, najjači borac protiv negativnih klimatskih promena i čuvar biodiverziteta. Ona je naša oaza i utočište za razne vrste porodičnog, rekreativnog i sportskog boravka, za ekološki turizam i naučno-istraživački rad i nadasve ona je zaostavština za naša pokoljenja.

Zastupnik Peticije
Dragana Arsić
JMBG:
E-mail: dragana16arsic@gmail.com
Novi Sad, Bul. Jovana Dučića 39d

 ............

Fruška gora je usamljena ostrvska planina u Panonskoj niziji i kao takva je dragulj sa prirodnim ekostistemima visoke vrednosti, sa raznovrsnim oblicima flore i faune i kulturno istorijskim vrednostima. Nacionalnim parkom je proglašena 1960. god i pretstavlja najstariji nacionalni park u Srbiji, što govori o tome koliki nacionalni značaj ima.  Do 2013. godine bila je u nadležnosti AP Vojvodina, a potom prelazi u nadležnost Republike Srbije, Ministarstva za zaštitu životne sredine. Površina Nacionalnog parka Fruška gora je 26.672 ha, od toga državno vlasništvo je 19.308ha, a ostalo od 7.364ha  je u privatnom vlasništvu. Najveci privatni vlasnik je Srpska pravoslavna crkva  kojoj je u postupku restitucije vraćeno oko 6.000ha.  Upravljač Nacionalnim parkom je Javno preduzeće Nacionalni Park  Fruška gora. U režimu zaštite zone 1 je 3% površine , u režimu zone zaštite 2 je 67% površine , u režimu  zone 3 je  30% površine  Nacionalnog parka. Osnovna delatnost je 9104 – DELATONOST BOTANIČKIH I ZOOLOŠKIH VRTOVA I ZAŠTITA PRIRODNIH VREDNOSTI

Poslovi zaštite, upravljanja, i održivog korišćenja se sprovodi na osnovu Plana upravljanja o zaštićenim područjama na osnovu Zakona o zaštiti prirode. Njega donosi Upravni odbor JPNPFG uz saglasnst Ministarstva za zaštitu životne sredine pre svega. Aktuelni važeći Plan je za period 2011-2020. Na osnovu plana se donosi godisnji programi i planovi zaštite i očuvanja.  

Dragana Arsić - Pokret Odbranimo šume Fruške gore -PokretOŠFG    Kontaktirajte autora peticije