PETICIJA PROTIV NEPRIMERENE GRADNJE U ZAŠTIĆENOM JEZGRU SOMBORA
Ovog puta je reč o uglu ulica Venaca vojvode Stepe Stepanovica i Sonje Marinković iza Crkve Svetog Stefana i Karmelićanskog manastira, preko puta zgrade Penzionog i Zdravstvenog fonda pored centalnog gradskog parka i Upravne zgrade Grada Sombora u narodu poznate kao Županija.
Poštovani sugrađani,
Mi, dole potpisani, izražavamo duboku zabrinutost povodom urbanističkog projekta izgradnje višeporodičnog stambeno-poslovnog objekta na uglu ulica Venac vojvode Stepe Stepanovića i Sonje Marinković. Smatramo da planirani objekat, koji treba da ima: Izolovanu podzemnu garažu, poslovno prizemlje, tri sprata plus potkrovlje na placu od 558 metara kvadratnih, sa ukupno preko 2.321,80 metara kvadratnih što još nije zabeleženo ni na jednom objektu u gradu Somboru. I sa tim ogromnim gabaritima na malom prostoru ugražavaju kulturno-istorijski identitet zašteženog jezgra grada Sombora i ne poštuje urbanističke, arhitektonske i ekološke standarde.
Ovo navodi naše sudske gređevinske veštake na slučajeve iz Beograda i Novog Sada gde investitori zajedno sa urbanistom i projektantom traže više od maksimuma da bi dobili ono što ni do tada nisu mogli dobiti. Do sada su svi investitori u okviru prostorne kulturno - istorijske celine ”Istorijsko jezgro Sombra - Venac (“Službeni glasnik RS”, broj 28/91) Koje je zaštićeno kulturno dobro od velikog značaja”, koji su tražili tako nešto, dobijali samo potkrovlje čiji su prozori gledali u dvorište tog objekta. Šta se to promenilo u Zakonu do sada - NIŠTA osim Uprave u “Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin” kao i članovi somborske Gradske urbanističke komisije kojoj komanduje “pravnik” koji nije član komisije, još u našem prisustvu. Ona vodi glavnu reč, dok članovi komisije, predsednik i sekretar komisije samo ćute na otvorenoj sednici za javnost. Možemo zamislit šta se tek dešavalo na zatvorenoj sednici za javnost gde su nas “ispratili” iz sale za sastnke, gde nisu odgovorili na sve naše primedbe niti vodili zapisnik kao ni snimali tok rasprave a ostali su nasamo sa urbanistom i projektantom iz Beograda. Rok za izdavanje i objavljivanje Rešenja je po zakonu 3 do 5 dana, oni ga objavljuju posle tek 7 dan. Sadašnje stanje: 1 objekat- dva vlasnika Futuristički igled (“prst u oko”): 2 objekta - 2 vlasnika
Objašnjenje: Stara adresa ovog objekta pored objekta br 5 je bio objekat na Vencu vojvode Stepe Stepanovica broj 7, prizemni objekat je star preko 150 godina. U 17 godina vlasništva nad objektom na broju 7, vlasnik firme “Somborelektro” najmanje dva puta pokušava da ishoduje Urbanističke uslove, u tome NE uspeva, onda se dosetio, da ovaj ulaz na Vencu vojvode Stepe Stepanovića broj 7 zazida i na njega postavi stari prozor, da bi onda adresu promenio na ulicu Sonje Marinkovic i tu dobio broj, koji nikad dotad nije postojao, broj 1A, (sada broj 7 NE POSTOJI - izgubio se, nestao). Dotični tj. isti objekat po mišljenju investitora kao i urbaniste i projektanta iz iste firme iz Beograda, sada više NE spadaju pod zaštitu od strane “Pokrajinskog zavoda za zastitu spomenika kulture Petrovaradin”. Uprkos promeni adrese, reč je i dalje o potpuno istom objektu (sa brojem 7) koji u celini spada pod zastitu i staranje od strane “Pokrajinskog zavoda za zastitu spomenika kulture Petrovaradin”, bez obzira što mu je drugi deo kuće u ulici Sonje Marinkovića.
Razlozi za naše protivljenje ovom projektu:
1. Narušavanje ambijentalne celine i nepoštovanje zaštite od strane “Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin” (U međuvremenu nedavno promenjena uprava Zavoda drugačije tumači urbanističke uslove I time krši Zakon). Planirana izgradnja zgrade ne odgovara istorijskom i arhitektonskom kontekstu ovog dela grada, što ugrožava njegov jedinstveni izgled i kulturnu vrednost. Za ovaj objekat (Venac vojvode Stepe Stepanovica 5 i 7 isti objekat a dva vlasnika) je u “Studiji Zaštite kulturno-istorijske celene Sombor” iz 2007 godine koji je jos uvek važeći, navedeno da se objekat mora sačuvati u postojecem stanju. Trenutno pokušavaju po nečijem nalogu da naprave ubrzano novu Studiju sto nas navodi na sumnju da će biti još rušenja i nove gradnje u zaštićenom delu Sombora.
2. U Idejnom rešenju neregularnog projekta inače vlada: Neusklađenost sa urbanističkim pravilima, ugražavanje osunčanosti susednih parcela, neadekvatno rešenje atmosferskih i podzemnih voda , neregularnog toka saobraćaja u podrum parking, koji bi zbog najsavremenijih parking liftova morao biti dubine 7 metara. Nisu ispoštovani uslovi dozvoljene spratnosti, urbanistički parametri su zanemareni, izgradnja ovakvog objekta negativno će uticati na osvetljenost i kvalitet života stanara u neposrednoj blizini (Venac Stepe Stepanovica broj 5), a postoji ozbiljan rizik od narušavanja stabilnosti tla zbog podzemnih voda (Ugrožavanje temelja Crkve Svetog Stefana što se može videti sa strane Oltara gde se vlaga odavno popela na visinu preko 5 metara kao i susednih objekata), kao i problema sa odvođenjem atmosferskih voda, gde predlažu ukopavnje cisterni za tehničku vodu dotičnog objekta u podrumu u kojem nema mesta ni za parking, pa bi morali praviti parking liftove (futuristički - mnogo mašte od strane projektanta a ne izvodljivo u stvarnosti). Pored toga, u ranijim slučajevima, drugim investitorima u zaštićenom jezgru Sombora nisu bile dozvoljene promene znatno manjih razmera, što jasno pokazuje da su u ovom slučaju napravljeni presedani koji dovode u pitanje konzistentnost (postojanost ili stalnost) primene propisa zaštite kulturno-istorijskih celina.
3. Namerno zapuštanje zaštićenog objekta – Firma "Somborelektro" kupila je zaštićeni objekat 2007. godine i od tada nije sprovela nikakve radove na njegovom održavanju, što ukazuje na nameru da se objekat dovede u stanje propadanja kako bi se opravdala njegova zamena novogradnjom. Istovremeno, ova ista firma je izvodila restauracije mnogo starijih objekata i stilskih fasada na opštinskim i republičkim objektima u Somboru, što dokazuje da poseduje znanje i sredstva za rekonstrukciju zaštićenih objekata, ali to nije učinila na sopstvenom objektu. Objekti koje je obnavljala, popravljala i restaurira i gradila su: “Zgrada Županije”, SC “Soko”, Najmodernija kotlarnica “Energane”, Srpska Čitaonica “Laza Kostić” (više puta), Gradska Kuća, trenutno zgrada preko puta predmetnog Projekta, zgrada Zdravstvenog i Penzionog fonda kao i bivšu upravnu zgradu firme “Dušan Staničkov” koju je kupio u poštenoj privatizaciji, najmanje 6 velikih stambeno poslovnih zgrada u sopstvenom vlasništvu u gradu Somboru, nećemo nabrajati Republičke i Pokrajinske objekte van Sombora, mnoge od njih na zatvorenim tenderima za javnost. (Neko će verovatno ubrzo početi da vrši proveru po službenoj dužnosti).
4. Dokaz da je renoviranje zaštićenog objekta moguća – Vlasnik druge polovine istog objekta (Venac Stepe Stepanovica broj 5), koji ga je kupio 2006. godine, renovirao je svoj deo, što potvrđuje da je revitalizacija objekta izvodljiva i opravdana.
Naš zahtev:
Tražimo od nadležnih institucija, posebno “Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Petrovaradin”, “Pokarjinske kao i Republičke urbanističke inspekcije” i Gradske uprave Sombora, da:
● Direktno obustave realizaciju ovog urbanističkog projekta u sadašnjem obliku i povuku sva vec izdata Resenja koja omogucuju realizaciju ovog projekta.
● Istraže slučaj namernog zapuštanja i ugrožavanja zaštićenog objekta na Vencu Stepe Stepanovica broj 7 (preimenovano u Sonje Marinković 1A) u Somboru i preduzmu mere u skladu sa Zakonom o zaštiti kulturnog nasleđa.
● Insistiraju na revitalizaciji i restauraciji postojećeg objekta Venac Stepe Stepanovica broj 7 (primenovano u Sonje Marinkovića 1A) u Somboru, umesto njegove zamene neprimerenom novogradnjom.
● Da se za sve objekte obuhvaćene studijom o Vencu traži obustava izdavanja dozvola za gradnju, te da se zahteva postupanje po navedenoj studiji i da se ista uvrsti u planski dokument. Pozivamo sve sugrađane, stanovnike grada Sombora kao i 15 sela koja mu pripadaju, pošto su i oni korisnici i jednim velikim delom “vlasnici” centra svog Grada, ljubitelje istorije i kulture, kao i stručnu javnost cele Vojvodine da svojim potpisom podrže ovu inicijativu i pomognu u očuvanju autentičnog izgleda našeg grada Sombora kojem se i dalje dive svi oni koji su prošli kroz Sombor ili ga pohodili turistički.
Hvala vam što podržavate zaštitu kulturnog identiteta Sombora!
Milovan Čavić Kontaktirajte autora peticije