Smanjenje emisije stetnih gasova iz dimnjaka TE Ugljevik

Već dugo godina se vode polemika i nagađanja o tome kakav vazduh Ugljevičani udišu, s obzirom na blizinu Termoelektrane. Prava istina je još uvjek nepoznata. Rađeno je nekoliko parcijalnih studija i ispitivanja, ali ni jednom do sada nije urađena kompletna studija koja bi obuhvatila sve uticaje na zdravlje i zivot ljudi ovoga područja i na prirodnu sredinu uopšte.

Emisije zagađujućih jedinjenja dimnih gasova iz kotla TE Ugljevik (SO2 i NOx) su velike. Najveća nesaglasnost sa savremenim emisionim normama koje preporučuje EEZ  odnosi se na emisiju SO2, dok azotni oksidi takođe nadmašuju emisione norme. Emisija SO2 iz dimnjaka TE Ugljevik iznosi oko 90.000-100.000 t godišnje i čini ovu TE najvećim tačkastim izvorom zagađenja u Republici Srpskoj. Procjena prekograničnog transporta sumpora iz dimnjaka TE Ugljevik je izvršena na osnovu rezultata proračuna bilansa sumpora na teritoriji evropskih zemalja koji je rađen u okviru EMEP-a (Cooperative Programme for Monitoring and Evaluation of Long Range Transimison of Air Pollutants in Europe). Ovi proračuni  su rađeni za period od 1985. godine na ovamo i baziraju se na ukupnim godišnjim emisijama sumpora iz pojedinih zemalja za definisanu mrežu kvadrata 50x50 km. S obzirom na visok sadržaj sumpora u uglju više puta je pravljena procjena emisije sumpor dioksida.

Tako je Institut za procesnu tehniku, energetiku i tehniku sredine, Sarajevo, 1998. godine procijenio emisiju sumpor dioksida iz TE Ugljevik na 100.000 t SO2/god. Emisija SO2 i NOx izmjerena je poslije rekonstrukcije kotla i decembru 1990. godine, od strane ruske firme Energy Ecology Engineering, a emisija čvrstih čestica ispitivanjem elektrofilterskog postrojenja (radio Institut za elektroprivredu, Zagreb, 1988. god.).

Ova mjerenja su pokazala da je:

  • koncentracija SO2 u dimnim gasovima 12.500 mg/m3
  • koncentracija NOx u dimnim gasovima 1.000 mg/m3
  • koncentracija čestica u dimnim gasovima 140 mg/m3.

Ako se ove emisije uporede se emisioniom normama Evropske zajednice (EEC) ili emisionim normama Republike Srbije i Crne Gore, vidljivo je da emisije NOx i čestica iz TE Ugljevik premašuju ove norme, a emisija SO2 višestruko premašuje navedene norme.

Prema izvještaju banjalučkog preduzeća ,,Master", koje je pratilo  kvalitet vazduha u prva 3 mjeseca 2010 godine, Ugljevičani udišu vazduh u čijem sastavu je povremeno bilo trideset puta više čađi i čak 47 puta više kadmijuma nego je to dozvoljeno  Pravilnikom o graničnim vrijednostima kvaliteta vazduha u Republici Srpskoj.

Pomenuti izvještaji daju rezultate procjena i mjerenja određenih stetnih parametara. Ono što svaki stanovnik Ugljevika i okoline može i sam da vidi i osjeti jesu ogromne količine pepela koje se povremeno pojave(u zavisnosti od smjera vjetra), crni dim koji periodično izlazi iz dimnjaka TE Ugljevik, čađ i smolaste naslage na biljkama, voću, povrću, smanjeni prinosi skoro svih kultura usled kiselih kiša sa štetni jedinjenjima.

Ono što se ne može vidjeti golim okom jeste postepena i trajna degradacija zdravlja, degradacija i propadanje poljoprivrednog zemljišta, zagađenje podzemnih voda, ugrožavanje i narušavanje ekosistema.

Cilj ove peticije jeste da se animiraju građani i da pokušamo kroz građansko djelovanje da skrenemo pažnju na ovaj sveprisutni problem i da pokrenemo nadležne službe da učine nešto u pravcu rešavanja ovih problema.